Opslag van broeikasgas in bos en hout

CO2 is het broeikasgas waardoor de aarde opwarmt en wat met name vrijkomt bij energieopwekking uit fossiele brandstoffen. Hout kan helpen om de opwarming tegen te gaan door de CO2 op te slaan. Maar houtverbranding helpt daarbij niet. Alleen ten opzichte van de verbranding van fossiele brandstoffen zoals kolen, aardgas en olie is verbranding van hout gunstiger. 


Over het effect van houtgebruik (zoals in kozijnen) op het milieu bestaan veel verschillende verhalen, waardoor het voor een leek moeilijk wordt om te kiezen voor dit meest duurzame materiaal. 


Hout is uiteindelijk CO2-neutraal

Het bouwmateriaal hout is CO2-neutraal als het daarna ook nog als brandstof wordt gebruikt. Hoe langer het hout wordt opslagen in houten producten, hoe meer het gebruik van hout bijdraagt aan het verminderen van CO2 in de lucht. Omdat er in de tussentijd weer nieuwe bomen kunnen groeien.

Hoe zit het dan precies? Tijdens zijn groei haalt een boom CO2 uit de lucht en bouwt zijn hout ermee op. Zolang de CO2 in het hout zit (als onderdeel van de boom, of als toegepast hout) is het aan de atmosfeer onttrokken. Dit is tijdelijk.

Bij verbranding wordt hout bijna volledig omgezet in water en CO2. Voor duurzame energieopwekking is de biobrandstof hout een optie, omdat het hernieuwbare brandstof is als alternatief voor fossiele brandstoffen als steenkool, aardgas en aardolie. Maar dan moet het hout wel de kans krijgen (omlooptijd) om weer aan te groeien. 

Pas als het hout verrot (bijvoorbeeld omgevallen bomen in het bos) of als het wordt verbrand, komt de CO2. weer in de lucht.

Hout slaat CO2 op. Hoe werkt het?

Het op grote schaal inzetten van hout als grondstof kan de CO2-gehalte in de atmosfeer verlagen. De koolstof (CO2) die door een boom tijdens zijn levensduur uit de atmosfeer werd gehaald, blijft opgeslagen in het houten product. In ieder geval gedurende de levensduur van het uit het hout vervaardigde product. De boom blijft dus bijdragen aan de CO2 opslag, ook al bestaat het bos intussen niet meer.

Bovendien groeit er ondertussen een nieuw, jong bos aan dat opnieuw CO2 uit de atmosfeer opneemt, en besparen we ook nog eens op andere materialen zoals beton, metaal of plastic, waarvan de productie CO2-intensief is. 

Die driedubbele winst zorgt ervoor dat de natuurlijke opslagfunctie van een bos wordt uitgebreid. In een bos dat ongemoeid wordt gelaten, wordt de opname van koolstof na een tijd afgezwakt door de ontbinding van dode bomen – een proces waarbij CO2 wordt geproduceerd. Door het bos tijdig te oogsten en het hout langdurig te benutten kunnen we zo meer koolstof uit de atmosfeer houden.

Afhankelijk van de toepassingen kan koolstof (CO2) tientallen jaren in hout bewaard blijven. Houten gebouwen hebben een levensduur van 80 tot 100 jaar. Het hout kan daarna worden hergebruikt, waardoor de levensduur opnieuw met jaren of met decennia kan worden verlengd. 

Van CO2 verbruik naar CO2 opslag op een rijtje

  • FOUT: Kaalkap zonder herplant in combinatie met verbranding van bos draagt bij tot meer CO2  in de atmosfeer. Ook kap voor papier en wegwerpproducten draagt bij tot meer  CO2  in de atmosfeer.
  • BETER: Kaalkap zonder herplant en het hout 100% benutten is CO2-neutraal en draagt niet bij tot meer CO2 in de atmosfeer. 
    OF: Bomen die bijvoorbeeld 30 jaar nodig hebben om tot volwassen bomen te groeien kan men eenmaal per 30 jaar oogsten en verbranden om CO2 neutraal te zijn.
  • GOED: Maak van bomen houten producten, zoals houtskeletbouw huizen, kozijnen of houten meubels. Van resthout kan bijvoorbeeld houtvezelplaat worden gemaakt. Blijven deze houten producten lange tijd staan, dan wordt CO2 effectief opgeslagen. En dat is goed voor het millieu!

Bronnen en meer informatie

FAO Forestry: Integrating Forests and Wood Products in Climate Change Strategies